Hóa hơi LPG là gì? Có bao nhiêu cách hóa hơi LPG? Tại sao phải hóa hơi LPG?

Chúng ta điều không còn lạ với nhiên liệu đốt với tên gọi là “ga” thực chất là từ mượn từ tiếng anh “gas” (đọc là gát sờ), đó là bình ga trong bếp ga mini, bình ga 12 ký trong gia đình, hay bình ga 45 ký. Vậy ga này là gì và trong bình chứa cái gì, có phải là ga không?

Thật sự bên trong là một loại chất lỏng có tên gọi là LPG, thành phần chính là propan C3H8 và Butan C4H10 thuộc họ hydrocacbon, và hiển nhiên là thành phần trong nó còn có các chất khác gọi là tạp chất như các họ hydrocacbon khác cộng với dầu nặng, lưu huỳnh là 2 thành phần lưu ý, vì sao lưu ý thì tác giả sẽ đề cập phần sau.

Vậy trong bình là LPG lỏng vậy sao khi bật bếp thì lại là khí??? Câu trả lời là lúc này lỏng đã chuyển trạng thái từ lỏng sang hơi hay gọi là ga. Vì đặc tính của LPG là hóa hơi mãnh liệt ở điều kiện áp suất khí quyển và nhiệt độ môi trường, tức là áp suất 1atm tương đương 1,02bar và nhiệt độ môi trường là 25 đến 32 độ. Nếu vậy thì có sai gì đó khi mà chai để ở ngoài trời nhưng vẫn chứa nước, đúng ra là lỏng chứ? Nếu bạn hỏi câu hỏi đó thì bạn cũng hiểu ra vấn đề rồi đó, chúng ta qua phần tiếp theo để giải quyết việc này nào.

Xét điều kiện nhiệt độ môi trường là 30 độ C.

Lúc này ta xét điều kiện để propan và butan có thể tồn tại ở thể lỏng, trước khi nói sâu hơn thì có một số lưu ý như sau:

- Áp suất nhắc đến ở đây và sau này các bạn đi làm gặp phải là áp suất đọc được trên áp kế tức đồng hồ áp suất, đây là áp suất tương đối, áp suất đọc được, nếu muốn biết rõ hơn thì đọc bài sau mình sẽ viết cụ thể hơn.

- Áp suất nhắc đến là áp suất hơi không phải áp suất của chất lỏng.

- Nhiệt độ là nhiệt độ của chất lỏng, ở đây giả sử nhiệt độ chất lỏng sẽ đo được là 26 độ C khi nhiệt độ môi trường là 30 độ C.

- Thành phần LPG ở Việt Nam thông thường là 50% propan và 50% Butan và từ kỹ thuật thường được gọi là LPG 50-50.

Vậy khi ở nhiệt độ môi trường (30 độ) thì propan và butan sẽ tồn tại như thế nào??

Với bình chứa 100% propan.

Propan sẽ tự hóa hơi và quá trình này được gọi là quá trình hóa hơi tự nhiên, quá trình này diễn ra sẽ liên tục bên trong bình, nhưng do không gian chứa của bình bị giới hạn, hay nói cách khác thể tích chứa của bình chỉ có bấy nhiêu đó, vì vậy khi quá trình này diễn ra thì hơi sẽ bị nén lại và làm cho áp suất hơi sẽ tăng lên, cho đến khi áp suất đạt 9 bar (áp suất đọc trên đồng hồ) thì propan ngưng không tiếp tục quá trình hóa hơi tự nhiên nữa.

Điều đó có nghĩa là ở nhiệt độ chất lỏng là 26 độ C và áp suất không nhỏ hơn 9 bar thì propan sẽ tồn tại ở dạng lỏng và không bị hóa hơi.

Còn giả sử khi nhiệt độ chất lỏng là 51 độ C thì áp suất hơi của Propan là 16.7bar.

Như vậy khi nhiệt độ tăng thì áp suất hơi sẽ tăng theo, hay nói cách khác nhiệt độ tỉ lệ thuận với áp suất hơi. Và đối với môi trường ở Việt Nam thì không thể nào vượt quá 50 độ C được, do đó áp suất thiết kế của bồn LPG cũng ở quy định trong giới hạn này.

Với bình chứa 100% Butan

Butan có áp suất hơi thấp hơn propan ở tại 1 nhiệt độ cố định, cụ thể khi ở 26 độ C thì butan hóa hơi đến 1.6 bar, hay nói cách khác butan sẽ tồn tại ở dạng lỏng tại nhiệt độ 26 độ C và áp suất hóa hơi tự nhiên lớn nhất là 1.6bar.

Như ta đã thấy áp suất hóa hơi tự nhiên của propan sẽ cao hơn butan do đó khi chế tạo bồn chứa người ta quy định tính toán theo môi chất là 100% propan.

Quay lại vấn đề bình ga ở nhà tại sao lại tồn tại dạng lỏng được mà trong khi sử dụng ở dạng khí, chắc chắn câu trả lời ai cũng đã rõ khi biết thêm điều này, với bình ga ở nhà áp suất sử dụng rất bé, tác giả không nhớ rõ nhưng tầm cỡ 0.01bar, do đó chỉ cần hóa hơi tự nhiên sẽ đủ áp lực để cung cấp lượng khí cần thiết cho bếp, và khi áp suất hạ xuống thì quá trình này tiếp tục, đơn giản vậy thôi.

Giờ chúng ta có thể trả lời câu hỏi:

Tại sao khi bình ga còn ít thì ngọn lửa cháy yếu?

Tại sao khi nếu đám tiệc nhiều thì bình ga bị lạnh, cụ thể bình ga mini khi nấu lẩu rất dễ nhận thấy bình bị lạnh và đôi khi có đọng sương?

Tại sao khi bình ga còn lại 1 ít thì ngọn lửa có lúc phập phù, khó cháy hơn? Câu hỏi này không phải ai cũng biết kể cả với người có nhiều năm kinh nghiệm trong ngành LPG, tôi sẽ chia sẻ trong bài sau.

Đến đây bạn sẽ có thắc mắc là vậy nếu như hóa hơi tự nhiên không đủ để sử dụng thì làm sao để giải quyết vấn đề này? Có thể đốt cái bình lên để tăng nhiệt độ không, hay là bỏ cái bình ga vào nối nước sôi, hay là lấy máy sấy tóc sấy cái vỏ cho nóng lên? Tất cả nghe vô lý mà có lý đấy các bạn ạ, nhưng tuyệt nhiên đừng dại mà làm như vậy nha, muốn làm thì phải có kỹ thuật để làm việc đó, hãy đợi hồi sau, bạn sẽ được biết đó là cách nào.

Nhắc lại là không được thử cách trên dưới mọi hình thức nha: nhiệt tình + thiếu hiểu biết = phá hoại đấy các đồng chí ạ.

Nếu bạn có thắc mắc thì có thể liên hệ với tôi qua email: ngochungcknl@gmail.com tôi rất sẵn lòng đáp trả, nhớ để lại số điện thoại có kết nối zalo nhé.

Hungkt